05/09/2012، 01:53 PM
مولکول:
مولکول، کوچکترين ذره يک ماده شيميايي خالص است که ويژگيهاي آن ماده را دارد. يک مولکول از دو يا چند اتم تشکيل شده که با پيوند شيميايي به هم متصلند. البته مولکول بعضي عناصر (همچون گازهاي بياثر) تنها از يک اتم تشکيل شده است.
اتمهاي تشکيل دهنده يک مولکول، ممکن است از يک عنصر (به طور مثال در اکسيژن) يا چند عنصر (مثلاً در آب(تشکيل شده باشند.
نسبت اتمها در يک مولکول خاص هميشه ثابت است. براي مثال در مولکول آب نسبت اتمهاي هيدروژن به اکسيژن هميشه 2 است. تعداد اتمهاي موجود در يک مولکول به وسيله فرمول شيميايي آن نشان داده ميشود. البته بايد توجه داشت که تنها فرمول شيميايي نشان دهنده ويژگيهاي ماده نيست. ممکن است دو ماده فرمول شيميايي يکساني داشته باشند، اما ويژگيهاي آنها کاملاً متفاوت باشد. براي مثال اتانول و ديمتيل اتر فرمول شيميايي يکسان، اما خواص شيميايي متفاوت دارند. به اين مواد ايزومر گفته ميشود.
مادهها بسيار گوناگونند، بعضي سفت و سختند مثل چوب و سنگ و فولاد و بعضي نرم مثل ابريشم و پوست خز و بعضي شکل دودند مثل بخار سماور و ابر و بعضي روان مثل آب و نفت و روغن. اگر با يک ميکروسکوپ به يک تکه سخت و براق فولاد نگاه کنيد خواهيد ديد که پر از فرورفتگي و برآمدگي و سوراخ است. حال اگر فکر کنيم ميکروسکوپ مخصوصي داريم که چيزهاي ريز را يک ميليون برابر بزرگ نشان ميدهد اگر با اين ميکروسکوپ نگاه کنيم ميليونها ميليون خال ريز را که مثل يک دسته زنبور مرتب پر ميزنند و ميجنبند و وول ميزنندمشاهده خواهيم کرد. نميتوان باور کرد که واقعاً يک تکه فولاد صاف و سخت فقط و فقط از آن خالهاي ريز جنبان درست شده باشد. به هرچيزي که با اين ميکروسکوپ مخصوص نگاه کنيد فقط همين خالهاي ريز و جنبان را ميبينيد (به چيزهاي سخت يا نرم، روان يا دودي شکل).
دانشمندان اين خالها را اسم گذاري کردهاند و هر کدام را مولکول ميگويند. همه آن چيزهائي را که دردنياي دور و بر خود ديدهايد و ميبينيد ازمولکول درست شده است حتي خورشيد، ماه، ستارگان و بدن شما. تمام مادهها با يکديگر فرق دارند. چون هر مادهاي از مولکولهاي مخصوص به خودش درست شده است. مولکولها هيچوقت سرجايشان نميمانند وآرام نميگيرند، بلکه دائم ميجنبند و بعضيها هم خيلي تند حرکت ميکنند. اگر ميشد بين يک مولکول و تندپروازترين هواپيماي جت مسابقه گذاشت آن مولکول هميشه برنده ميشد. اما مولکولها به قدري زياد و درهمند که تا بيايند به خودشان بجنبند محکم به مولکولهاي ديگر خوردهاند وباز از آنها جدا شدهاند. وقتي چيزي خيلي گرم است مولکولهايش خيلي تندتر از هميشه حرکت ميکنند. وقتي آب يخ ميزند ميفهميم که حرکت مولکولهاي آن کند شده است وقتي يخ آب ميشود ميفهميم که آن مولکولها دارند بهر طرف سرميخورند و وقتي از آب بخار بلند ميشود ميفهميم که تعداد زيادي از مولکولها به سرعت از هم دور ميشوند.
يک مولکول، مجموعهاي از اتم هاي يک ماده ی مشخص داراي فرمول شيميايي است. کلمه مولکول از زبان لاتين گرفته شده وبه معني يک توده ی کوچکي از مواد ميباشد براي مثال مولکول متان(CH4) از يک اتم کربن و چهار اتم هيدروژن تشکيل شده است.
يک مولکول ذرهاي از موادي است که داراي قابليت حرکت و مستعد دادن واکنش شيميايي با مواد ديگرهستند در حالي که اتم از ذرات کوچک ثابت تري تشکيل شده و جابجاي انها نيازمند انرژي بسيار زيادي است که براي انجام واکنش هاي هستهاي ضروري است
مولکول هاي يک ماده در حال جنبش و حرکت دايمي هستند اين جنبش مولکول ها حرکت براون نام دارد که براي اولين بار توسط روبرت براون در سال 1821ميلادي کشف شده است. وقتي ماده به شکل گاز است مولکول ها داراي جنبش بسيار زياد هستند و فضاي ما بين مولکولها زياد است در حالت مايع فضاي بين مولکولي کمتر و جنبش مولکول ها نيز کمتر است در حالت جامد مولکولها به صورت منظمي چيده شدند و داراي چرخش به دور يک فضاي مشخص هستند دماي يک ماده نشانگر ميزان جنبش مولکول هاي آن ماده است.
نيروي واندروالس يک نيروي ضعيفي است که بيانگر فاصله ی بين مولکول هاست .
طبقه بندي مولکول ها:
به طور کلي مولکول ها را به دو دسته اصلي قطبي و غير قطبي تقسيم بندي مي شوند که هر يک از گروه هاي مولکولي اشکال فضايي متفاوتي دارند.
مولکول هاي قطبي، به دو دسته قطبي و يوني تقسيم مي شوند.
مولکول هاي قطبي – قطبي بر چهار گروه زير طبقه بندي شده اند.
شايان ذکر است که نيروي بين اتم هاي اين مولکول ها، يا از نوع وان در والسي (دو قطبي – دو قطبي) مي باشد و يا از نوع پيوند هيدروژني. پيوند هيدروژني در الکل ها، آمين ها و کربوکسيل اسيدها موجود مي باشد.
گروه دوم مولکول هاي قطبي، مولکول هاي يوني – قطبي مي باشند که مولکول هاي بازها و نمک ها در اين گروه قرار مي گيرند. که بازها و نمک ها شامل هم کاتيون و هم آنيون مي باشند.
مولکول هاي غير قطبي نيز در چهار گروه مختلف طبقه بندي شده اند:
دسته اي از اين مولکول ها دو اتمي هستند نظير F٢ و H٢
• دسته اي از آن ها فرمول شيميايي مشابه UY٢ دارند مانند CO٢ که در اين گروه از مولکول هاي غير قطبي، جفت ناپيوندي وجود ندارد، بنابراين شکل فضايي اين مولکول ها خطي مي باشد.
• دسته ي ديگر مولکول هاي غير قطبي داراي نماد شيميايي مشابه UY٣ هستند مانند BCL٣ و SO٣ که اين گروه نيز به دليل اينکه جفت ناپيوندي ندارند، غير قطبي مي باشند و شکل فضايي اين گروه به صورت مثلث مسطح مي باشد.
• دسته آخر مولکول هاي غير قطبي داراي فرمول شيميايي UY٤ مي باشند مانند CH٤ که به دليل نداشتن جفت ناپيوندي شکل آن ها به صورت چهار وجهي منتظم مي باشد.
جالب است بدانيم که مولکول هاي قطبي – قطبي و قطبي – يوني در آب حل مي شوند و مولکول هاي غير قطبي در آب حل نمي شوند؛ اين گروه از مولکول ها تنها در محلول هاي غير قطبي قابل حل مي باشند.
طبقه بندي مواد:
مواد نيز به دو گروه اصلي خالص و ناخالص تقسيم بندي مي شوند که هر گروه به تنهايي به گروه هاي کوچکتر تقسيم مي شود.
مواد خالص به دو زير گروه طبقه بندي شده اند.
• عنصرها که اين مواد از فقط از يک گونه اتم تشکيل شده اند مانند Na ، O٢ ، P و ...
ترکيب ها که از بيش از يک گونه از اتم ها تشکيل شده اند مانند CO٢ ، H٢C٢ ، C٢H٥OH مواد ناخالص نيز به دو دسته همگن و ناهمگن طبقه بندي شده اند. مواد ناخالص همگن در چهار گروه زير طبقه بندي مي شود.
• گاز – گاز مانند هوا
• مايع – مايع مانند سرکه
• جامد – مايع مانند آب قند
• جامد – جامد مانند سکه و زيور آلات
شايان ذکر است که محلول ها نيز جزء مواد ناخالص همگن به شمار مي روند.
مولکول، کوچکترين ذره يک ماده شيميايي خالص است که ويژگيهاي آن ماده را دارد. يک مولکول از دو يا چند اتم تشکيل شده که با پيوند شيميايي به هم متصلند. البته مولکول بعضي عناصر (همچون گازهاي بياثر) تنها از يک اتم تشکيل شده است.
اتمهاي تشکيل دهنده يک مولکول، ممکن است از يک عنصر (به طور مثال در اکسيژن) يا چند عنصر (مثلاً در آب(تشکيل شده باشند.
نسبت اتمها در يک مولکول خاص هميشه ثابت است. براي مثال در مولکول آب نسبت اتمهاي هيدروژن به اکسيژن هميشه 2 است. تعداد اتمهاي موجود در يک مولکول به وسيله فرمول شيميايي آن نشان داده ميشود. البته بايد توجه داشت که تنها فرمول شيميايي نشان دهنده ويژگيهاي ماده نيست. ممکن است دو ماده فرمول شيميايي يکساني داشته باشند، اما ويژگيهاي آنها کاملاً متفاوت باشد. براي مثال اتانول و ديمتيل اتر فرمول شيميايي يکسان، اما خواص شيميايي متفاوت دارند. به اين مواد ايزومر گفته ميشود.
مادهها بسيار گوناگونند، بعضي سفت و سختند مثل چوب و سنگ و فولاد و بعضي نرم مثل ابريشم و پوست خز و بعضي شکل دودند مثل بخار سماور و ابر و بعضي روان مثل آب و نفت و روغن. اگر با يک ميکروسکوپ به يک تکه سخت و براق فولاد نگاه کنيد خواهيد ديد که پر از فرورفتگي و برآمدگي و سوراخ است. حال اگر فکر کنيم ميکروسکوپ مخصوصي داريم که چيزهاي ريز را يک ميليون برابر بزرگ نشان ميدهد اگر با اين ميکروسکوپ نگاه کنيم ميليونها ميليون خال ريز را که مثل يک دسته زنبور مرتب پر ميزنند و ميجنبند و وول ميزنندمشاهده خواهيم کرد. نميتوان باور کرد که واقعاً يک تکه فولاد صاف و سخت فقط و فقط از آن خالهاي ريز جنبان درست شده باشد. به هرچيزي که با اين ميکروسکوپ مخصوص نگاه کنيد فقط همين خالهاي ريز و جنبان را ميبينيد (به چيزهاي سخت يا نرم، روان يا دودي شکل).
دانشمندان اين خالها را اسم گذاري کردهاند و هر کدام را مولکول ميگويند. همه آن چيزهائي را که دردنياي دور و بر خود ديدهايد و ميبينيد ازمولکول درست شده است حتي خورشيد، ماه، ستارگان و بدن شما. تمام مادهها با يکديگر فرق دارند. چون هر مادهاي از مولکولهاي مخصوص به خودش درست شده است. مولکولها هيچوقت سرجايشان نميمانند وآرام نميگيرند، بلکه دائم ميجنبند و بعضيها هم خيلي تند حرکت ميکنند. اگر ميشد بين يک مولکول و تندپروازترين هواپيماي جت مسابقه گذاشت آن مولکول هميشه برنده ميشد. اما مولکولها به قدري زياد و درهمند که تا بيايند به خودشان بجنبند محکم به مولکولهاي ديگر خوردهاند وباز از آنها جدا شدهاند. وقتي چيزي خيلي گرم است مولکولهايش خيلي تندتر از هميشه حرکت ميکنند. وقتي آب يخ ميزند ميفهميم که حرکت مولکولهاي آن کند شده است وقتي يخ آب ميشود ميفهميم که آن مولکولها دارند بهر طرف سرميخورند و وقتي از آب بخار بلند ميشود ميفهميم که تعداد زيادي از مولکولها به سرعت از هم دور ميشوند.
يک مولکول، مجموعهاي از اتم هاي يک ماده ی مشخص داراي فرمول شيميايي است. کلمه مولکول از زبان لاتين گرفته شده وبه معني يک توده ی کوچکي از مواد ميباشد براي مثال مولکول متان(CH4) از يک اتم کربن و چهار اتم هيدروژن تشکيل شده است.
يک مولکول ذرهاي از موادي است که داراي قابليت حرکت و مستعد دادن واکنش شيميايي با مواد ديگرهستند در حالي که اتم از ذرات کوچک ثابت تري تشکيل شده و جابجاي انها نيازمند انرژي بسيار زيادي است که براي انجام واکنش هاي هستهاي ضروري است
مولکول هاي يک ماده در حال جنبش و حرکت دايمي هستند اين جنبش مولکول ها حرکت براون نام دارد که براي اولين بار توسط روبرت براون در سال 1821ميلادي کشف شده است. وقتي ماده به شکل گاز است مولکول ها داراي جنبش بسيار زياد هستند و فضاي ما بين مولکولها زياد است در حالت مايع فضاي بين مولکولي کمتر و جنبش مولکول ها نيز کمتر است در حالت جامد مولکولها به صورت منظمي چيده شدند و داراي چرخش به دور يک فضاي مشخص هستند دماي يک ماده نشانگر ميزان جنبش مولکول هاي آن ماده است.
نيروي واندروالس يک نيروي ضعيفي است که بيانگر فاصله ی بين مولکول هاست .
طبقه بندي مولکول ها:
به طور کلي مولکول ها را به دو دسته اصلي قطبي و غير قطبي تقسيم بندي مي شوند که هر يک از گروه هاي مولکولي اشکال فضايي متفاوتي دارند.
مولکول هاي قطبي، به دو دسته قطبي و يوني تقسيم مي شوند.
مولکول هاي قطبي – قطبي بر چهار گروه زير طبقه بندي شده اند.
شايان ذکر است که نيروي بين اتم هاي اين مولکول ها، يا از نوع وان در والسي (دو قطبي – دو قطبي) مي باشد و يا از نوع پيوند هيدروژني. پيوند هيدروژني در الکل ها، آمين ها و کربوکسيل اسيدها موجود مي باشد.
گروه دوم مولکول هاي قطبي، مولکول هاي يوني – قطبي مي باشند که مولکول هاي بازها و نمک ها در اين گروه قرار مي گيرند. که بازها و نمک ها شامل هم کاتيون و هم آنيون مي باشند.
مولکول هاي غير قطبي نيز در چهار گروه مختلف طبقه بندي شده اند:
دسته اي از اين مولکول ها دو اتمي هستند نظير F٢ و H٢
• دسته اي از آن ها فرمول شيميايي مشابه UY٢ دارند مانند CO٢ که در اين گروه از مولکول هاي غير قطبي، جفت ناپيوندي وجود ندارد، بنابراين شکل فضايي اين مولکول ها خطي مي باشد.
• دسته ي ديگر مولکول هاي غير قطبي داراي نماد شيميايي مشابه UY٣ هستند مانند BCL٣ و SO٣ که اين گروه نيز به دليل اينکه جفت ناپيوندي ندارند، غير قطبي مي باشند و شکل فضايي اين گروه به صورت مثلث مسطح مي باشد.
• دسته آخر مولکول هاي غير قطبي داراي فرمول شيميايي UY٤ مي باشند مانند CH٤ که به دليل نداشتن جفت ناپيوندي شکل آن ها به صورت چهار وجهي منتظم مي باشد.
جالب است بدانيم که مولکول هاي قطبي – قطبي و قطبي – يوني در آب حل مي شوند و مولکول هاي غير قطبي در آب حل نمي شوند؛ اين گروه از مولکول ها تنها در محلول هاي غير قطبي قابل حل مي باشند.
طبقه بندي مواد:
مواد نيز به دو گروه اصلي خالص و ناخالص تقسيم بندي مي شوند که هر گروه به تنهايي به گروه هاي کوچکتر تقسيم مي شود.
مواد خالص به دو زير گروه طبقه بندي شده اند.
• عنصرها که اين مواد از فقط از يک گونه اتم تشکيل شده اند مانند Na ، O٢ ، P و ...
ترکيب ها که از بيش از يک گونه از اتم ها تشکيل شده اند مانند CO٢ ، H٢C٢ ، C٢H٥OH مواد ناخالص نيز به دو دسته همگن و ناهمگن طبقه بندي شده اند. مواد ناخالص همگن در چهار گروه زير طبقه بندي مي شود.
• گاز – گاز مانند هوا
• مايع – مايع مانند سرکه
• جامد – مايع مانند آب قند
• جامد – جامد مانند سکه و زيور آلات
شايان ذکر است که محلول ها نيز جزء مواد ناخالص همگن به شمار مي روند.